Mensen die werken zijn gelukkiger zegt onderzoek. De aanwezigheid van leuke collega’s bevordert werkgeluk, net als interpersoonlijke relatie, eerlijkheid en oprechte interesse.
Welke ingrediënten zorgen nog meer voor (werk)geluk?
Als je je verdiept in werkgeluk programma’s ontdek je een variëteit aan wat wenselijk is voor (werk)geluk. We zien bijvoorbeeld de volgende ingrediënten die worden aangeboden in werkgelukdeskundige of gelukscoach opleidingen:
- werk-privébalans,
- autonomie,
- emotioneel veilige klimaat,
- purpose, waarden,
- persoonlijkheidstesten,
- instrumenten om geluk meetbaar te maken,
- gelukscompetenties,
- zelfsturing,
- vitaliteit, veerkracht,
- emotionele vaardigheden,
- mindset,
- voldoening,
- betrokkenheid,
- oxytocine en serotonine,
- intrinsieke motivatie,
- je werk zien als een roeping,
- het grote verschil maken,
- mogelijkheden om te groeien,
- trots,
- werkrelaties of vrienden op het werk,
- positieve beloning,
- positieve psychologie,
- flow,
- betekenis, zingeving,
- authenticiteit,
- job crafting,
- plezier,
- employee experience,
- enzovoort
Natuurlijk is werkgeluk wenselijk, vaak is het minder duidelijk hoe je dit kunt bereiken. De gedachte hierachter is dat als we meerdere van deze ingrediënten ervaren, we ook werkgeluk ervaren. Maar is dat de realiteit?
Stel je hebt een leuke baan, je voelt je betrokken, je ervaart plezier, je hebt leuke collega’s, er is autonomie, je voelt je vitaal en fit en het werk wat je doet is ook echt wat je altijd al hebt willen doen. Je kunt het goed vinden met je manager. Af en toe volg je een leuke training of een Employee Experience. Je maakt wat oxytocine aan. Betekent dit – per definitie – dat je gelukkig bent?
Het antwoord is ‘ja’ en ‘nee’
We leven ons (werk)leven en hopen dat we daar geluk kunnen vinden. Daar = daarbuiten. Geluk heeft echter geen vorm, het is geen koopwaar. Je kunt geluk niet vinden in de buitenwereld, dat is de illusie van geluk. Dit spel bestaat uit verschillende vormen waarbij we denken dat we geluk in de buitenwereld vinden, hetzij door een leuke teambuildingsdag, een uitje op het werk dan wel een vitaliteitsweek te organiseren. Dit draagt voornamelijk bij aan plezier, tenminste als het iets is waar je ook plezier aan beleeft.
Het voedt voornamelijk het ego. Ego is wijzelf, de persoon die we zelf zien, denken en voelen te zijn, een staat waar we ons mee identificeren. De centrale figuur van onze persoonlijke geschiedenis en bestaat voornamelijk uit conditionering, ons aangeleerd programma. Het ego is de diepste droom van bewustzijn zoals Carl Jung ooit omschreef:
One who looks outside, dreams. One who looks inside, awakens. C. Jung
Natuurlijk kunnen alle ingrediënten bijdragen aan geluk, zodra je van binnenuit een inzicht krijgt in hetgeen je via de training door bewustzijn en waarneming ervaart. Stel dat je tijdens een oefening je irriteert aan een collega, zou dat je kunnen leiden naar een beter begrip van jezelf. Als je voorbij je programma durft te kijken, voorbij je ego, blijft datgene over wie je werkelijk bent. Wanneer we in het ego bewustzijn blijven leven, in de naar buiten gerichte mind, zullen we het geluk niet duurzaam vinden. Elke training die je volgt is een uitnodiging om ruimte te maken in je persoonlijke unieke binnenwereld. Je binnenwereld in eigendom te nemen. Nieuwsgierig te zijn, onderzoekend te zijn. Als we uit de naar buiten gerichte mind gaan, naar het hart, vinden we moeiteloosheid en stroomt alles vrij. Elke training is een uitnodiging om van binnenuit verbonden te zijn met de buitenwereld.
De hypothese ‘mensen die werken zijn gelukkiger dan mensen die niet werken‘, is eveneens een te voorbarige conclusie. Uiteindelijk gaat het over de binnenwereld van mensen die niet werken en hun gedachten erover. Werken is een identiteit geworden. Om te slagen in je leven is succesvol zijn een maatstaf. Ook hiervoor geldt dat gelukkig zijn niets te maken heeft met wat je doet maar wie je bent. We voelen ons mislukt als we geen baan vinden, we moeten harder ons best doen, instanties hijgen in onze nek als we dat niet doen waardoor de cultuur van onze samenleving je innerlijke wereld lijkt te bepalen. Een te oude arbeidsethos gedachte wat gericht is op voornamelijk economische motieven.
Nu pleit ik er niet voor om niet te werken, maar het lijkt erop dat authentiek zijn (voorbij je aangeleerd programma) en economische motieven in het werkleven nog steeds moeilijk samenvallen. En raak je uiteindelijk opgebrand, ligt de verantwoordelijkheid voor dit falen bij jezelf. Je moet slagen in je werk, je moet je ontwikkelen, het beste uit jezelf halen en als dat mislukt, faal je als mens. Onze systemen en denkwijzen zijn hier op gebaseerd.
Organisaties en transformatie trainingen
Meestal vinden organisaties het lastig om te kiezen voor een training waarbij het doel is om te transformeren van binnenuit. Het woord alleen al kan ergernis. onveiligheid en irritatie oproepen of een ander vorm van egostrijd. Er heerst vooral een ‘laten we het gezellig houden’ cultuur en de zoveelste training kan dit gevoel versterken. Toch hebben we ruimte nodig in onze binnenwereld om onze unieke authentieke aard te ontwikkelen.
Wat we bijvoorbeeld wel zien is dat medewerkers pas ‘naar binnen’ gaan na een crisis als een burn-out of een depressie. Hierin ervaren mensen diverse emoties als schuld, je hebt niet goed genoeg je best gedaan, je hebt je onvoldoende ontwikkeld, te weinig competenties of aan zelfreflectie gedaan, wat nog meer schuldgevoelens oplevert. We denken nauwelijks aan het feit dat organisatieproblemen en de organisatiecultuur daarin een grote rol speelt. We zoeken het voornamelijk in onszelf, we voelen ons mislukt als mens. We gaan een cursus mindfulness doen in de hoop ons weer goed te voelen om weer snel aan het werk te kunnen. Het is ons vals bewustzijn of ego bewustzijn die ons dit wil laten geloven. Het streven naar iets om gelukkig te zijn. Geluk ben je en hoef je niet te verdienen.
Als we onze baan verliezen door een reorganisatie of burn out, ligt dat aan onszelf, niet aan de organisatie. Maar ook dat is een te voorbarige conclusie, er is ook nog zoiets als het collectief, het algemeen liefdevol belang in plaats van het economisch belang. We zijn nu eenmaal opgegroeid in een maatschappij die allerlei vermogens verlangt en als deze mislukken, misluk je als mens. Uiteindelijk wordt er zoveel van je gevraagd, dat je jezelf niet meer kent. In plaats van dat je je vervult voelt door werk, verlies je jezelf meer en meer.
Hoe kan het dan anders?
In een eerder blog gaf ik aan dat mensen van nature sociale wezens zijn. Als we vrij en creatief mogen bewegen, verbindt ons dit met anderen. Het geeft zin en voldoening. Wat nodig is, is een totaal vernieuwende kijk op onze modellen van de wereld. Dit komt waarschijnlijk niet van bovenaf, maar van onderop. Het gaat over bewustZijn in plaats van het maatschappelijk-zijn, wakker worden in wie jij wilt zijn.
Je ziet steeds meer initiatieven dat de hiërarchische structuren plaatsmaken voor meer platte structuren, verbinding, gelijkwaardigheid, waarden en hartverbondenheid. Er zijn steeds meer nieuwe initiatieven op dit gebied waarin we worden uitgenodigd om authentiek te zijn omdat de hiërarchische structuren niet meer passend zijn. Lijnen worden korter en de vernieuwing lijkt sneller te gaan dan ooit.
Meer ruimte krijgen in je binnenwereld is een noodzakelijke stap om de ruimte niet te laten innemen door de buitenwereld.
Werken is leuk, een doel hebben is leuk, zinvol bestaan is leuk en elk mens kan in beweging komen. We hebben ooit alles zelf gebouwd en kunnen ook alles weer opnieuw bouwen vanuit een ander model. De commons zijn hier een mooi voorbeeld van. Ze worden gekenmerkt door een diversiteit aan productiewijzen en beheersvormen. Essentieel is dat de commons collectieve actie teweegbrengen die uitgaat van een gemeenschap of een netwerk van burgers. Het doel dat aan de basis ligt van de commons is ecologische, sociale en economische duurzaamheid. Het gaat hierbij eerder om samenwerken, met als doel de samenleving te herstellen.
Maar waar je ook in gelooft, het lijkt erop dat we onderweg zijn naar een nieuwe samenleving wat maatschappelijke onrust geeft. Hoe deze samenleving er precies uit gaat zien blijft een verrassing, maar het is duidelijk dat het huidige systeem gaat verdwijnen.
Dus……….
Op zoek gaan naar geluk is eigenlijk de zoektocht naar jezelf. Werkgeluk is een zoektocht naar een andere manier van werken, ontdekken wie je werkelijk bent voorbij je conditioneringen en maatschappelijk-zijn. Het is meer de uitkomst van een culturele zoektocht naar zingevingssystemen. Er zijn steeds meer rebelse werknemers op zoek naar authenticiteit en hier wordt op ingespeeld (‘Even puur jezelf zijn met de fijne melanges van Pickwick’, of ‘Het beste wat je kunt worden is jezelf’ – uitzendbureau content).
We hebben inmiddels zeer goed geleerd dat we niet overal kunnen zeggen wat we denken en voelen. We hebben goed geleerd hoe we onze sociale maskers kunnen opzetten, we hebben strategieën geleerd om te overleven of andere mensen naar de hand te zetten. We hebben goed geleerd om ons te identificeren met wat we doen, met onze gedachten en emoties. Uiteindelijk geeft dit van binnenuit op de korte of lange termijn disharmonie. Maar diep van binnen weten we dat we dit spel anders kunnen spelen.
Natuurlijk heb je geen invloed op alles, maar werkgeluk trainingen (mits veilig gegeven) kunnen een bijdrage leveren aan je authentieke aard. Ik werk hier al zo lang mee en heb dan ook alle begrip hoe onveilig en moeilijk dit kan zijn. Maar als je uit het collectieve drama kunt stappen, stapje voor stapje, als je kunt vertragen en verstillen en je steeds meer bewust wordt van je aangeleerde automatismen, kom je bij je authentieke oorspronkelijke aard en wordt het leven en werkleven leuker. Natuurlijk is dit een continu proces, maar als werk geen werk meer voelt, ga je de richting op om het spel anders te spelen.
Natuurlijk kan dit voor de gevestigde werkorde onveilig zijn, maar we zijn hoe dan ook onderweg naar een werkwereld waarin we geen eenheidsworst meer willen zijn, waarin een wereld van oppervlakkigheid plaats maakt voor meer diepgang, waarbij de vergadertijgers ruimte maken voor flowmomenten, macht overgaat naar persoonlijke kracht en we gezonde winst willen maken. We willen onze heelheid vervullen, dit blijft niet langer beperkt in ons privéleven, maar ook in hoe we ons brood verdienen. Het ontwaken van bewustzijn op de werkplek! Een geweldige tijd om de status-quo te doorbreken en een nieuw bewust model aan te nemen dat welvaart en bloei voor iedereen creëert.
