Niets maakt ons gelukkig

Laatst in een interview werd mij gevraagd: ‘Wat maakt ons gelukkig?’. Mijn antwoord was ‘niets’.

De interviewer herhaalde nogmaals haar vraag ‘Wat maakt ons gelukkig?’. Wederom was mijn antwoord ‘niets’. Hoe kan niets ons nou gelukkig maken? Je bent toch gelukscoach? Natuurlijk vergde dit wat meer uitleg.

Wat maakt je gelukkig?

Als je alle wetenschappelijke literatuur er op naslaat- wat bepaalt geluk –  is er geen duidelijkheid over. We kunnen met geen enkele zekerheid stellen dat kinderen ons gelukkiger maken, of dat geld ons gelukkiger maakt of dat een hogere opleiding gegarandeerd meer geluk geeft, of dat getrouwd zijn ons gelukkiger maakt, of faam of status. Oftewel, niets maakt ons gelukkig. We weten dat de buitenwereld ons niet gelukkig maakt, niets buiten ons maakt ons gelukkig. Het kan wel, maar het is geen garantie.

Wat een illusie zei de interviewster, en nu? Als niets in de buitenwereld ons gelukkig maakt, wat kunnen we dan wel doen om gelukkig te zijn?

Het voelde alsof ze bijna wanhopig was. Ik besloot om het even nog wat ingewikkelder te maken. Ik zei: ‘Het is niet de taak van de wereld of je omgeving of je partner of je kinderen of je status om jouw gelukkig te maken’, of vind je wel?

Uhmmm…..nee ik denk zeker niet dat mijn kinderen mij gelukkig moeten maken, eerder andersom. Maar mijn partner of mijn omgeving dat vind ik toch een lastige.

Oké, zei ik. Dus je vindt dat het de taak is van je partner om jou gelukkig te maken?

Uhhh…….nou ja in ieder geval dat hij bijdraagt aan mijn geluk.

En als hij dat nu niet doet? Wat dan?

Ja, dan heeft dat invloed op mijn geluk, want als hij chagrijnig is, dan heeft dat wel degelijk invloed op mijn stemming.  En dat ervaar ik ook als ik geen of te weinig geld heb of geen spullen kan kopen of op vakantie kan gaan. Maare…..er is toch onderzoek gedaan dat geld tot op een bepaalde hoogte gelukkig maakt of niet?

Natuurlijk kan geld, relaties, kinderen, je werk, de wereld jou aanmoedigen om gelukkig (maar ook ongelukkig) te zijn, het maakt je niet gelukkig, het kan je aanmoedigen of je bewust maken tot meer geluk. Maar er zijn ook genoeg voorbeelden van mensen die geld hebben en een relatie en niet gelukkig zijn. Of mensen die weinig geld hebben en wel gelukkig zijn. Zodra we voldoende geld hebben om goed te kunnen leven, maakt meer geld echt niet gelukkig. Daarnaast zijn er ook mensen met heel weinig geld, die toch erg gelukkig zijn en anderen weer niet. Het is belangrijk om het verschil te herkennen tussen het najagen van geluk en geluk als je hoogste purpose kiezen. Geluk is niet buiten jou, de buitenwereld kan de ervaring van geluk wel beïnvloeden, maar dat gaat te ver om daar nu op in te gaan. Geluk is geen bestemming, je hoeft niet ergens te komen. Je kunt het wel zien als een reis, maar meer de reis van het loslaten van al je gelukssaboterende gewoonten. Wanneer je stopt met het najagen van geluk, maar geluk als hoogste purpose te kiezen, sta je jezelf toe om meer aanwezig te zijn en het nu. Op deze manier ervaar je geluk waar je ook bent. Geluk vind je dus niet in de buitenwereld, wel plezier, maar we spreken nu toch over geluk?

Ja zeker, zei ze, maar nu we het er toch over hebben, is er eigenlijk een verschil tussen plezier en geluk?

Ja, zei ik, geluk is geen plezier. Plezier is wat we ervaren via onze fysieke zintuigen, ook wel bekend als hedonistisch geluk. Plezier zorgt voor kortdurende piekmomenten die na enige tijd weer neerdalen, het komt en gaat en is gericht op het zelf (of zelfbeeld of ego). Het geeft een gevoel dat je leeft. Je kunt plezier vinden in veel verschillende vormen. Zo kun je genieten van een heerlijke verse kop koffie, of een nieuwe auto of samenzijn met vrienden. Het zijn de mooie momenten die we ervaren via onze zintuigen, maar geeft geen blijvend geluk. Plezier wordt ervaren door voornamelijk de stof dopamine. Het is een persoonlijke ervaring, geen universele en deze vorm heeft een raakvlak met stimulus – respons. Is er geen stimulus, dan is er ook geen plezier. Het kan daarom verslavend werken, je blijft namelijk op zoek naar iets, verlangens, leuke relatie, andere baan enzovoort. Natuurlijk is er een hoge correlatie tussen geluk en plezier, het versterkt elkaar. Daarom, geniet van plezier en vergeet niet om gelukkig te zijn.

Oké, zei ze, ik dacht juist dat dit geluk was. Nu weet ik het niet meer. wat is geluk dan eigenlijk?

Geluk is je geboorterecht, geluk is wie je bent, je ware aard, manifest en duurzaam.  ‘Geluk is je natuurlijke staat van zijn, je oorspronkelijke aard’. Het is meer dan een emotie of een gemoedstoestand, het is een zijnsstaat dat groter is dan het ego (ego = ik = zelfbeeld). Wel kunnen bepaalde gemoedstoestanden je ervaring van geluk verminderen zoals je innerlijke kritische stem, je overtuigingen, percepties, emoties en gedachten. Deze gemoedstoestanden staan tussen je ervaring van geluk – je oorspronkelijke aard – in en kunnen de ervaring van geluk blokkeren of saboteren. Geluk heeft geen specifieke reden, plezier of tevredenheid nodig, het is er gewoon, waar we ook zijn. Wanneer je uiteindelijk geluk als hoogste purpose in je leven kiest, hoef je geluk niet meer te zoeken en kies je nu voor geluk. Elk moment kun je namelijk kiezen voor geluk of niet.

Dus ik hoef alleen maar te kiezen voor geluk en ik ben het.

Deze keuze is niet altijd gemakkelijk, soms lijkt het wel alsof je de Mount Everest moet beklimmen. Vooral als je gefrustreerd of boos of verdrietig bent lijkt het alsof deze emoties ons geluk blokkeren, maar daarom is geluk er nog wel, het lijkt alsof het ver buiten je bereik ligt.

Precies, zei ze, dat heb ik ook, dus je kunt eigenlijk niet echt kiezen voor geluk, of wel?

Jazeker wel, en hoe meer je op een dag kiest voor geluk, hoe gemakkelijker het uiteindelijk wordt. Het gaat uiteindelijk erover wie je wilt zijn en daar zal je je bewuste aandacht aan moeten geven. Op welk moment van de dag kies jij er voor om gelukkig te zijn? Kijk, eigenlijk is het net als liefde, dat is er ook altijd. Soms voel je het niet, maar dat betekent niet dat het er niet meer is. Het is ons programma en de blokkades voor de liefde die ervoor zorgen dat we het niet voelen of ervaren. Maar weg gaat het nooit.

Oké, ik begrijp wat je bedoelt, Wauw. Maar eigenlijk kies ik nooit bewust voor geluk, ik ben meer de dag aan het doorkomen met allerlei dingen die ik leuk vindt om te doen of soms moet doen. Kun je mij wat meer uitleggen over hoe ik dan voor geluk kan kiezen?

Door dagelijks je energie niet alleen te richten op wat je moet doen, maar ook op wie je wilt zijn. Juist dit laatste zorgt voor je ervaring van deze dag, met bewuste aandacht kiezen voor wie je wilt zijn en niet alleen wat je wilt doen. Het is een keuze die je hebt, maar omdat we dit niet gewend zijn, zullen we er onze bewuste aandacht aan moeten geven. Onze omgeving of buitenwereld maakt ons niet gelukkig, het kan wel bijdragen aan plezier, alleen jij kan kiezen voor wie je wilt zijn omdat geluk je oorspronkelijke aard is, voorbij je conditionering, daar bedoel ik mee, je overtuigingen, je perceptie, je wereldbeeld, je innerlijke criticus, gedachten en emoties oftewel je geconditioneerde mind.

Helder, maar dat lijkt mij best wel heel moeilijk om te doen.

Dat begrijp ik, we hebben het ook nergens geleerd. We leren van alles en nog wat op school, lezen, rekenen en later analyseren, beredeneren. Maar we leren weinig over geluk, emotioneel bewustzijn of eigenwaarde, zelfliefde enzovoort. We weten niet eens wat het doel van geluk is, het bestaat niet zomaar, het is gewoon goed voor de samenleving. Geluk heeft veel voordelen als het helpt je om te floreren, hogere energie en flow, goede sociale contacten, meer succes, betere gezondheid en sterker immuunsysteem en zelfs een langer leven. Als je gelukkig bent, ben je authentiek. Dit gaat samen met elkaar. Het helpt je om meer en meer jezelf te worden, los van je aangeleerd programma, je ware authentieke zelf. En toch kun je dit beoefenen omdat je van nature al gelukkig bent.

Maar waarom voel of ervaar ik dan niet altijd dat ik gelukkig ben?

Daar kunnen verschillende redenen voor zijn. Zoals bijvoorbeeld geen tijd meer nemen voor je binnenwereld. Jezelf voeden met plezieren, afleidingen en pijn van de buitenwereld. Tevens ook het gegeven dat we zo gewend zijn om ons te identificeren met ons zelfgevoel, dit zelfgevoel is een illusie, je kunt het observeren in het huidige moment. Dat geeft bewustzijn. Onvoldoende emotioneel bewustzijn maakt je een speelbal van je emoties. Je mind is de basis van alles wat je ervaart in het leven, gegeven dit feit is het belangrijk je mind te trainen. We kennen allemaal hoe een niet bewuste of een ongetrainde mind ervaren wordt. Een ongetrainde mind kan er voor zorgen dat ‘ook al hebben we alles’, we nog niet gelukkig zijn. Onze mind gaat alle kanten op en we kunnen nauwelijks in het hier-en-nu onze mind ervaren. We zijn met onze gedachten in het verleden of de toekomst of bij alles wat we nog moeten doen.

Als je af en toe naar binnen keert en niet alleen je energie aan de buitenwereld geeft, manage je je energie veel beter. Met bewuste aandacht, mindful. Gewaarworden wat je natuurlijke staat van zijn is, je oorspronkelijke aard. Kun je voorbij je zelfbeeld, zelfgevoel, ego of beperkt bewustzijn kijken waar geluk continu in de buitenwereld gezocht wordt, degene van wie je denkt dat je bent.  Of wie je werkelijk bent, namelijk geluk, wat zich in je binnenwereld bevindt. Dus kies elke dag met bewuste aandacht voor geluk, binnen in jou, je hoeft geluk dan niet na te jagen, omdat het er al is. Flow ontstaat moeiteloos.

Dank je wel, ik begrijp het.

Over de schrijver
Sheila Neijman is psycholoog & gelukscoach. Zij helpt mens en organisatie groeien naar een hoger geluksbewustzijn.
Jan Jasp van Hoeckel
Door

Jan Jasp van Hoeckel

op 21 Aug 2018

Ik ben het grotendeels met je eens Sheila. Alleen verwoord ik geluk wat concreter waardoor je het gemakkelijker vast kunt pakken.

Sheila
Door

Sheila

op 22 Aug 2018

Hai Jan Jaap, dank voor je reactie. Natuurlijk benieuwd hoe je dit concreter maakt. Kun je dat omschrijven?

Reactie plaatsen