Overleven of floreren, wat kies jij?

Overleven of floreren, wat kies jij? Als we bewust kunnen kiezen, kiezen we natuurlijk voor floreren.

Als we dieper inzoomen op de vraag over floreren of overleven op het werk, is het antwoord tweeledig. Binnen tientallen organisaties stelden wij de vraag:

‘Wat vind jij de belangrijkste uitdaging op je werk?’

De antwoorden waren vaak terug te voeren op ‘overleven’ en ‘floreren’:

  1. Hoe ga ik om met de moeilijke (stress)situaties? Het behalen van mijn doelen? Mijn werk en privé combineren? Hoe ga ik om met mijn emoties? Hoe kan ik deze situaties ‘overleven’.
  2. Ik wil graag groeien, bloeien, mijn talenten gebruiken, meer plezier uit mijn werk halen, het beste uit mijzelf halen, floreren op het werk, maar hoe?

Wat willen managers?

Wij hebben tientallen managers gevraagd of zij willen dat hun medewerkers ‘overleven’ of ‘floreren’. Zoals verwacht melden 100% van de bevraagde managers dat zij wilden dat hun medewerkers met plezier gedijen op het werk. Dat ze gezonde relaties hebben en met betekenis, plezier en zingeving kunnen werken.

De vervolg vraag: ‘Hoeveel tijd besteden managers bewust om medewerkers te helpen floreren op het werk’, bleek moeilijker te beantwoorden.

De meeste managers benoemden veel bezig te zijn met simpelweg de dag door te komen (overleven), met hun eigen doelen, taken en te weinig tijd te hebben voor het creëren van ervaringen die medewerkers helpen floreren.

Omgevingsinvloeden

We stelden de managers de vraag om een dagelijkse situatie te benoemen waarin zij ‘de dag aan het doorkomen zijn’.

De antwoorden varieerden van:

  • informatie verspreiden
  • toebedelen van taken
  • functioneringsgesprekken
  • dagelijkse afspraken
  • knelpunten bespreken
  • plannen, organiseren, controleren
  • leiding geven
  • sturen en beslissen
  • delegeren
  • bereiken (organisatie)doelen
  • besluitvorming
  • enzovoort

Effecten van een training

Hoe kun je tijd inruimen om je medewerkers te helpen floreren naast je eigen drukke tijdschema? Hoe kun je floreren als werkdruk en stress je emotionele brein activeert?. Zou je de alledaagse momenten met je medewerkers kunnen combineren om ze te helpen hun volle potentieel te gebruiken? En zo ja, hoe doe je dat?

In één van onze trainingen leerden wij managers over de werking van het brein, het hart en het lichaam. Welke rol speelt het brein in ons werkleven als beslissingen nemen, relaties, gedrag enzovoort. Welke rol speelt het lichaam hierin. Op welke manier zijn emoties belichaamd? En welke rol speelt het hart hierbij?

Door het uitleggen van fundamentele begrippen over het brein, lichaam en hart en hoe je deze kennis kunt toepassen in leiderschap, leerden managers beter op moeilijk situaties te reageren en de basis te leggen voor emotionele intelligentie en geluk.

Als we kijken naar onderzoek over stress en angst, zal ons brein op alles wat onbekend, onsamenhangend of ontoegankelijk is, reageren als gevaar of onveilig.

Weten hoe je brein werkt is essentieel voor elke manager en medewerker. Als we in staat zijn om angst te zien voor wat het is, namelijk angst, geen richting, maar een emotie met data. Als we vanaf een afstand kijken naar de angst, begrijpen wat de angst ons wil vertellen, zetten we een stap naar voren naar de persoon die we werkelijk willen zijn en hoe we willen samenwerken. We zijn niet onze angst, we ervaren angst. Gebruik maken van de twee systemen van je brein is hierbij essentieel, noem het emotionele intelligentie.

Emotionele intelligentieElk moment van interactie met je medewerker kun je gebruiken voor verbinding. Zo hebben we met de managers gesproken over gevoelens en dat emotionele intelligentie gaat over een groter begrip hebben van hun eigen gevoelens en de gevoelens van anderen.

Je medewerkers ervaringen bieden om verbindingen te leggen tussen de verschillende delen van het brein en hoe je deze delen kunt laten samenwerken zodat er optimaal gebruik gemaakt wordt van mentale processen.

Het hart

Emotionele intelligentieAlhoewel we nog steeds geloven dat het ‘meester orgaan’ van de mens het brein is, is er steeds meer onderzoek dat ook het hart bestudeerd. Het hart speelt een grote rol in relaties. Naast een sterke mindset is het essentieel om te werken aan een sterke heartset. Groeiend bewijs suggereert dat het hart en het brein samenwerken en dat het hart een vitale rol speelt in het lichaam. Noem het hartintelligentie.

We kennen het allemaal. Mensen die alleen een sterke mindset hebben, bijvoorbeeld Trump, of mensen die een sterke mindset en heartset hebben bijvoorbeeld Mandela. Het gebruik maken van je volledige potentieel, je mind en je hart, is belangrijk in leiderschap. Het creëren van hart-brein coherentie machtigt ons diepgaande intuïtie te ervaren en gezonde relaties te ontwikkelen.

Wat kun je doen?

Is je medewerker boos? Besef dat het emotionele brein het overneemt. Heb je de neiging als manager in deze situaties juist te controleren, te beheersen of te eisen? Het werkt niet als je het menselijk brein begrijpt. Medewerkers gaan vechten of vluchten. Oftewel er ontstaat een conflict of de medewerker trekt zich terug. Nu is dat voor een keer niet zo erg, maar wel als zich dit herhaalt. Er ontstaat een emotioneel onveilig klimaat waarin medewerkers niet kunnen gedijen of floreren.

In plaats van een vecht- of vluchtrespons uit te lokken kun je ook gebruik maken van het bewust denkende brein en je harttalenten. Begin je medewerker met een observatie vraag te stellen of het klopt dat hij of zij boos is? En als je observatie klopt, waar is je medewerker boos over?

Toon begrip voor de emotie. We hebben namelijk allemaal deze emoties, niemand uitgezonderd. Het is een unieke kans om een gezonde verbinding aan te gaan met je medewerkers en liefdevolle communicatie toe te passen. Zodra we gaan denken in termen van goed gedrag en fout gedrag wat gecorrigeerd moet worden, leidt dit tot gedrag wat niet wenselijk is binnen welk systeem dan ook. Mensen vervreemden van hun behoeften en van het bewustzijn om verantwoording te nemen voor hun gedrag, gevoelens en gedachten. Dat los je niet op met beschuldigingen. Oké, je kunt het proberen, het werkt nimmer.

Emotioneel bewustzijn

Elk mens wil gehoord worden in welke emotionele staat men ook verkeerd. Zodra je in staat bent om je medewerkers te horen, vinden zij hun zelfbeheersing weer terug en worden zij ontvankelijk voor wat jij als manager te vertellen hebt. Begin jij als manager te vertellen hoe zij zich moeten gedragen, sla je de plank mis.

Het is essentieel dat je als manager je eigen emotioneel bewustzijn vergroot en daarmee het emotioneel bewustzijn van je medewerkers. Dit geeft een enorm positief rimpeleffect binnen elk systeem of organisatie. Noem het empathie, noem het inlevingsvermogen.

Denk na over je eigen voorbeeldgedrag. Wil je een organisatie waarin medewerkers floreren, gelukkig zijn, met plezier werken, gehoord worden, gewaardeerd? Zorg dat je als manager deze waarden leeft.

Ga wandelen

Uit onderzoek is naar voren gekomen dat wandelen, de natuur opzoeken en lichaamsbeweging van directe invloed is op het brein. Zodra je merkt dat je medewerker emotioneel gekaapt is, maak samen een wandeling, hierdoor verandert de emotionele toestand. Emoties zijn namelijk belichaamd. Door te wandelen help je je medewerker zijn of haar energie evenwicht te herstellen. Er is niets mis mee om even adempauze te nemen en de geest van je medewerker te leren kennen. Ons brein is namelijk gemaakt voor sociale integratie.

Tot slot

We kennen allemaal verhalen over hoe ‘slechte bazen’ zorgen voor zieke medewerkers. Er is steeds meer bewijs dat er een duidelijke band bestaat tussen ‘slechte leiders’ en ziekteverzuim of slecht functionerende medewerkers. En dat is niet zo verbazingwekkend. Als we opgroeien in een gezin met destructieve ouders, geldt hetzelfde verhaal. Iedereen wil gehoord, gerespecteerd of gewaardeerd worden, of je nu klein of groot bent.

Maar er gebeurd meer in ons systeem. Als we met respect behandeld worden en het gevoel hebben dat we de moeite waard zijn, in welk systeem dan ook (oudersysteem, schoolsysteem of werksysteem), gebruiken we veel meer van onze hersenkracht en openen we ons hart. Hierdoor ontstaat meer creativiteit, productiviteit en motivatie. We zijn trots en er heerst vertrouwen. Goed leiderschap is dus niet zo maar een ‘dingetje’, elke organisatie heeft er veel baat bij.

Elke medewerker verdient een goede manager, elk leerling een goede onderwijzer en elke kind een liefdevolle ouder.

Wil je als organisatie een training volgen over geluk op werk en emotioneel bewustzijn? Bekijk onze groeimogelijkheden.

Over de schrijver
Sheila Neijman is psycholoog & gelukscoach. Zij helpt mens en organisatie groeien naar een hoger geluksbewustzijn.
Reactie plaatsen