In mijn werkverleden heb ik met nogal wat onvriendelijke managers gewerkt. Ik vond dat er te weinig echt goede leiders bestonden. Dit is vast één van de redenen dat ik als zelfstandig ondernemer ben gaan werken. Met onvriendelijk bedoel ik ook echt onvriendelijk. Managers die zich onbehoorlijk, zelfs verbaal agressief gedroegen.
Zelfoverschatting en minachting voor anderen blijken belangrijke oorzaken te zijn van onethisch gedrag door leidinggevenden, zoals liegen tegen hun personeel, uitschelden, bekritiseren in het openbaar en kleineren. Hoewel vaak wordt gedacht dat rationele overwegingen aan de basis liggen van dergelijk onethisch leiderschap, blijken emoties een belangrijkere rol te spelen dan gedacht. Dat blijkt uit onderzoek van psychologe Stacey Sanders. Ze promoveert 22 oktober aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Eén op de negen werknemers in Nederland heeft een leidinggevende die zich onbehoorlijk gedraagt, blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen.
De financiële kosten die hieruit voortvloeien, bijvoorbeeld ten gevolge van ziekteverzuim van werknemers, zijn enorm. In de VS gaat het bijvoorbeeld om meer dan 20 miljard dollar per jaar. ‘Ik vind het daarom belangrijk om uit te zoeken welke factoren dat gedrag veroorzaken. Ik ben vooral geïnteresseerd in de emotionele factoren, omdat blijkt dat emoties een veel grotere rol spelen in gedrag van mensen dan voorheen werd aangenomen,’ zegt Sanders. Zij deed experimenten onder studenten en veldonderzoek bij verschillende organisaties om te bepalen welke emoties een rol spelen.
De emoties die een rol spelen zijn: hoogmoedige trots, minachting en macht.
Waarom gebeurt dit?
De meeste managers weten toch wel hoe ze op een effectieve manier kunnen beïnvloeden? Hoe ze gezonde teams kunnen opbouwen? Hoe ze goed kunnen performen en het beste uit hun medewerkers halen? Het geluk op de werkvloer bevorderen?
Waarom zijn er te weinig echt goede leiders? Ik denk dat de intentie van de meeste managers absoluut goed is, misschien met als uitzondering een manager met psychopatische trekjes.
Toch willen de meeste managers het beste uit hun team halen. Maar hebben ze ook geleerd wat werkelijk effectief is en wat niet? Er blijken nog steeds veel managers te zijn die hun team sturen op data, op wat er afgerond en gefixed moet worden. Managers die denken dat als zij maar intelligent overkomen, technisch overal van op de hoogte zijn en zij hun vak goed verstaan, ze ook automatisch een goede leider zijn.
Hier ontstaat waarschijnlijk het probleem. Want leiderschap gaat niet over fixen of sturen op data, leiderschap gaat voornamelijk over het goed kunnen controleren en beheersen van je emoties. Het gaat over intelligent omgaan met je emoties zodat je het beste uit je medewerkers haalt.
Wat ook meespeelt is dat er veel stress & werkdruk is op de werkvloer waardoor we soms vergeten dat leidinggeven gaat over het opbouwen van gezonde relaties. De intenties zijn goed maar de werkdruk neemt toe waardoor leidinggevenden niet meer in staat zijn om gezonde relaties te creëren en de eigen emoties te reguleren. Chronische stress betekent een chronische activiteit van het sympathische zenuwstelsel, ons gaspedaal. Dit veroorzaakt angst en depressie, we komen in onze defensie modus. Zelfs een goede leider wordt toxisch bij chronische stress.
Leiderschap is een relatie!
Leiderschap gaat over bewust leiderschap, dus niet over wie de slimste is of wie het meest verkocht heeft of wie het best presteert, leiderschap gaat over emotioneel gezonde relaties, over intelligent omgaan met je emoties. Een gezonde emotionele omgeving creëren met hoop, enthousiasme, realistische uitdagingen en plezier, dan pas zijn mensen in staat om goed te performen.
Leiders die nog steeds geloven dat je rationeel moet zijn om de beste resultaten te verkrijgen hebben het dus echt mis. Je bewust worden van je rationele stem maar ook je zingevende stem, hoe jij omgaat met je eigen emoties, hoe empathisch en compassievol je gedrag is, is de sleutel tot succes op vele gebieden: het kan de productiviteit op het werk verhogen en de creativiteit vergroten.
Mensen willen echt wel veranderen maar ze willen niet veranderd worden vanuit macht, superioriteit en minachting.
Wat doe je nu als je zelf een nare manager hebt?
Het is een gegeven, al hebben we zelf een nare en onvriendelijke manager, voor veel mensen is het onveilig of niet mogelijk om een andere baan te zoeken. Mensen blijven over het algemeen liever in een bepaalde schijnveiligheid hangen dan voor hun eigen geluk te kiezen. Wat er dan gebeurd, is dat mensen wel fysiek aanwezig zijn op het werk, maar psychologisch en emotioneel zich afgesloten hebben. Hun hart en creativiteit is er niet meer.
Maar stel dat je werkelijk een toxische manager hebt en je wilt of kunt niet van baan veranderen, neem het dan in ieder geval niet persoonlijk op. Laat het jouw eigenwaarde, zelfvertrouwen en identiteit niet aantasten.
Leer begrenzen. Je kunt zelf bepalen welke emoties jij wel of niet binnen laat komen. Zoek desnoods hulp om jezelf hierin te versterken.
