De mens in de organisatie wordt veelal niet bereikt. Mensen hebben het gevoel dat ze op het werk als mens niet goed begrepen en gehoord worden. Hoewel men vaak niet de vinger kan leggen op het ‘waarom’ voelt men intuïtief wel aan dat er iets ontbreekt. In het algemeen spreekt het management over de mens en zijn ontwikkeling als vitale bron van de organisatie. In de praktijk komt het er vaak op neer dat de mens onderhevig is aan de economische rationaliteit. Het draait om snelle winst en resultaten.
Het probleem binnen organisaties is dat de invulling ooit ontworpen is voor het tijdperk van rationalisatie en passend in de economische omstandigheden van het industrieel tijdperk. Het zogenaamde ‘ego leiderschap’.
Leiderschap in de nieuwe tijd en Ego Leiderschap
Ego leiderschap heeft een aantal kenmerken. Het gaat over leiders die een vaak onbewuste drive hebben om ‘het voor het zeggen te hebben’ en daaraan hun positie of identiteit verlenen. De positie komt niet van binnenuit maar ontstaat door de functie die wordt bekleed. Het gaat over status waarbij macht, autoriteit, voorspelbaarheid en rationele stem op de voorgrond staan. Het is een vorm van leiderschap die niet inspirerend is, niet van binnenuit komt en menselijke maat heeft. De essentie van ego leiderschap wordt gecreëerd door mensen die het leiderschap willen hebben. Ze nemen het voor hun eigen persoonlijke doeleinden en is een uitermate egoïstische vorm. Respect wordt veelal afgedwongen op basis van status. Deze vorm van leiderschap past niet meer bij de huidige samenleving.
Sturen op werkgeluk
Sturen op werkgeluk vraagt totaal wat anders. Hier gaat niet om de plek of positie maar om de kwaliteit. Deze kwaliteit moet gedragen worden door een totaal geïntegreerde persoonlijkheidsstructuur. Dit betekent per definitie een reis naar binnen maken, thuis komen in jezelf, contact creëren met je innerlijke emotionele en spirituele wortels en zingevende stem.
Deze vorm van sturen op werkgeluk is zinvol en kan mensen gelukkig maken, tot bezieling en inspiratie brengen en schept daarmee creativiteit, succes en innovatie. De onderlinge relaties zijn geworteld in diep wederzijds respect, compassie en commitment. Om deze vorm te bereiken, zal men alle ingrediënten moeten beheersen om compassievolle relaties te koesteren in de meest pure vorm, van binnen naar buiten, van brein naar hart, van ik naar wij.
Andere manier van denken
Nieuwe ideeën en vernieuwingen roepen vaak weerstand op. Op de één of andere manier lijkt het gemakkelijker om ‘te doen wat je altijd al hebt gedaan’, ‘onbekend maakt onbemind’ maar als blijkt dat dit in de huidige tijd niet meer werkt is een andere manier van denken nodig. Hierbij moeten we vaak mentale barrières overwinnen en buiten de gebaande paden durven gaan. Hierbij gaat het niet om een kunstje leren maar om te durven groeien naar een hoger bewustzijn en je aanpassingsvermogen verhogen. Het gaat om het ontwikkelen van collectieve denkkracht. What’s in it for me veranderen naar What’s in it for us. Misschien is daarbij de meest uitdagende barrière: de interne strijd met onszelf.
Gerhard van der Kolk
op 21 Jan 2018