Wat maakt ons gezond en gelukkig in ons leven?

Gelukkig is er steeds meer onderzoek naar wat ons gezond en gelukkig maakt in het leven. Als je denkt dat het roem en geld zijn, dan ben je niet de enige volgens psychiater Robert Waldinger. Echter is deze redenatie onjuist. Robert Waldinger heeft onderzoek gedaan naar volwassenen heeft Waldinger toegang tot gegevens over echt geluk en tevredenheid in je leven. Graag deel ik een aantal lessen uit dat onderzoek over hoe je een lang leven leidt dat je voldoening geeft.

Als je nu zou investeren in je toekomstige beste ik, waar zou je dan je tijd en je energie in stoppen? Een recente enquête bij millennials vroeg hen wat hun belangrijkste levensdoelen waren. Meer dan 80 procent zei dat een belangrijk levensdoel was om rijk te worden. Nog eens 50 procent van diezelfde jong volwassenen zei dat een ander belangrijk levensdoel was om beroemd te worden.

Maakt roem en geld ons gelukkig, nee toch?

Nou, je zou bijna denken van wel als je een jong volwassenen bent. Ik kan mij nog herinneren dat ik met een grote groep pubers een vision board maakte over hun wensen en verlangens voor de toekomst. De plaatjes die de pubers op het vision board plakten, bestonden uit mooie auto’s, geld, grote villa’s, bekende artiesten, kortom rijkdom en roem.

Robert Waldinger geeft aan dat we voortdurend krijgen te horen dat we harder moeten werken en meer moeten bereiken. Dit begint al op school. We krijgen de indruk dat we deze dingen moeten nastreven om een goed leven te leiden. Wat als we mensen konden bestuderen van hun tienerjaren tot hun oude dag om te zien wat mensen echt gelukkig en gezond houdt?

Harvard onderzoek

Dit heeft men onderzocht. Het Harvard-onderzoek naar volwassen ontwikkeling is wellicht het langstlopende onderzoek naar volwassen leven dat ooit gedaan is. 75 jaar lang volgden ze het leven van 724 mannen, jaar na jaar, met vragen over hun werk, hun huiselijk leven, hun gezondheid enzovoort. Door een combinatie van geluk en volharding van meerdere generaties onderzoekers heeft dit onderzoek kunnen bestaan. Zowat 60 van de oorspronkelijke 724 mannen zijn nog in leven en nemen nog deel aan het onderzoek. De meesten zijn ouder dan 90. Ze beginnen nu aan de studie van de meer dan 2.000 kinderen van deze mannen en Robert Waldinger is de vierde onderzoeksleider.

Om het beste beeld te krijgen van hun leven, werd niet alleen gebruik gemaakt van vragenlijsten maar ook interviews, inzage in medisch dossier, hersenscans, kortom een zeer uitgebreid onderzoek.

De resultaten van wat ons nu gezond en gelukkig maakt?

De duidelijkste boodschap uit dit 75-jarig onderzoek is de volgende: goede relaties houden ons gelukkiger en gezonder. Sociale banden zijn echt noodzakelijk voor onze gezondheid en geluk. Eenzaamheid daarentegen is dodelijk, gezondheid verzwakt en hersenen gaan sneller achteruit. Ze leven minder lang dan mensen die niet eenzaam zijn. Het blijkt dat mensen met meer sociale banden met familie, vrienden, een gemeenschap, een partner gelukkiger en fysiek gezonder zijn dan mensen met weinig tot geen sociale banden.

De droeve realiteit in Nederland: Er zijn meer dan 4,1 miljoen 55-plussers. Hiervan voelt meer dan 1 miljoen zich eenzaam. Van hen zijn 200.000 extreem eenzaam, zij hebben slechts één keer in de maand een sociaal contact. (Onderzoek TNS/NIPO, november 2012). Van de ruim 2,9 miljoen 65-plussers voelen bijna 900.000 mensen zich eenzaam.

Welke relaties maken ons gezond en gelukkig?

De tweede grote les die uit het onderzoek naar voren kwam, is dat het niet zomaar gaat om hoeveel vrienden je hebt en of je in een vaste relatie zit, maar dat het draait om de kwaliteit van je nauwe relaties. Als je midden in een conflict zit, is dat slecht voor je gezondheid. Huwelijken vol conflicten, zonder veel genegenheid zijn heel slecht voor onze gezondheid, slechter wellicht dan echtscheidingen. En leven in goede, warme relaties biedt bescherming.

De mensen die op hun vijftigste het meest tevreden waren over hun relaties, waren het gezondst op hun tachtigste. Goede relaties geven ons een buffer tegen een aantal kwalijke kantjes van het ouder worden. Onze mannen en vrouwen met de meest gelukkige relaties meldden, na hun tachtigste, dat ze op de dagen waarop ze fysiek het meest leden, even gelukkig bleven. Maar de mensen in ongelukkige relaties meldden dat hun fysieke pijn, op dagen waarop die het ergst was, verhoogd werd door emotionele pijn.

Wat voor effecten hebben relaties nog meer?

Een derde grote les over relaties en gezondheid is dat goede relaties niet alleen ons lichaam beschermen, maar ook ons brein. Blijkt dat in een veilige, hechte relatie zitten met iemand na je tachtigste, je beschermt. Mensen met een relatie waarin ze ervaren dat ze kunnen rekenen op de ander in tijden van nood, behouden langer een scherp geheugen. En mensen in relaties waarin ze echt niet op de ander kunnen rekenen, die mensen ervaren sneller dat hun geheugen achteruitgaat.

Die goede relaties gaan niet altijd in harmonie. Sommige tachtigjarige koppels kibbelden voortdurend, maar zolang ze het gevoel hadden dat ze echt op de ander konden rekenen in moeilijke tijden, hadden die ruzies geen negatief effect op hun geheugen.

We kunnen er niet omheen, we zijn sociale wezens en goede relaties zijn heilzaam

Net als de millennials in dit onderzoek geloofden velen van de mannen bij hun start als jong volwassenen dat ze roem en rijkdom en welslagen moesten nastreven om een goed leven te leiden. Het Harvard onderzoek toonde over die 75 jaar heen voortdurend aan dat de mensen die het best gedijden, zich overgaven aan relaties met familie, vrienden, een gemeenschap. Deze boodschap dat goede, hechte relaties goed zijn voor onze gezondheid en welbevinden, dat is wijsheid zo oud als de straat en nu ook onderzocht.

Toch zijn goede relaties ingewikkeld, of het nu gaat om partnerrelatie, relaties op het werk of met familie. Het percentage echtscheidingen stijgt in Nederland naar recordhoogte. Er zijn in Nederland per jaar meer dan 90.000 ziekmeldingen door een conflict op werk, daarmee is het arbeidsconflict één van de belangrijkste oorzaken van verzuim en arbeidsongeschiktheid. Kortom, het is dan niet zo verbazingwekkend als nu uit onderzoek blijkt dat conflicten en disharmonie in relaties ons ziek kan maken.

Emotionele intelligentie

Jaren lang heb ik mij verdiept in geluk en wat je nu werkelijk kunt doen om gezond en gelukkig te zijn. Natuurlijk is het goed om dankbaar te zijn en vriendelijk, maar deze tips werken onvoldoende als je niet in staat bent om je emoties te beheersen en reguleren.

Veel mensen zijn de verbinding met hun lichaam verloren. We kunnen alles rationeel analyseren, maar emotioneel bewustzijn is heilzaam voor relaties. We willen allemaal gehoord, gezien of gewaardeerd worden. En dit bewustzijn begint met de herkenning dat emoties vormgeven aan datgene wat we waarnemen, denken en doen. We zijn dus helemaal niet zo rationeel als we denken. Onze gevoelens hebben invloed op onze relaties. Onze emoties kunnen relaties positief of negatief beïnvloeden.

Kortom onze onderliggende gevoelensstroom loot parallel met onze gedachtenstroom. We hebben een mentale pauze nodig om voeling te krijgen met onze stemming. Wie niet in staat is om zijn gevoelens te herkennen, zelfbewustzijn, is ongelooflijk in het nadeel om gezonde relaties op te bouwen.

Gelukkig kan zelfbewustzijn ontwikkeld worden, net als zelfregulering en sociaal bewustzijn. Het is aan jou of je gezond en gelukkig oud wilt worden, maar als ik het voor het zeggen zou hebben, dan zou ik in elk oudersysteem, schoolsysteem en werksysteem geluk en emotionele intelligentie in het curriculum willen plaatsen. Want alleen samen kunnen we een wereld creëren die wel werkt.