Gelukkig zijn op Blue monday!

Blue monday valt altijd op de laatste maandag van een volle week in januari.  Voor 2015 is deze dag op 19 januari. Blue monday staat geboekt als de meest deprimerende dag van het jaar. De bedenker van blue monday is de Britse Psycholoog Cliff Arnall. Cliff Arnall zou een wetenschappelijke formule hebben ontwikkeld waarom deze dag nu juist de meest deprimerende dag van het jaar is.

De formule is in academische kringen sterk bekritiseerd. Zijn formule heeft betrekking op de maat voor het weer, de feestdagen die voorbij zijn, schulden die onstaan zijn. Het feit dat goede voornemens mogelijk niet volgehouden worden, hoe hoog het motivatieniveau is en het gevoel om actie te ondernemen. Men vermoed dat blue monday meer een publiciteitsstunt is, in opdracht van een reisorganisatie om deze dag te gebruiken eerder in het jaar een reis te boeken. Volgens Goldacre, een Britse psychiater, is er geen bewijs dat mensen in januari gedeprimeerder zijn. Maar wat waar is of niet, blauwe maandag is ingeburgerd en er wordt veel aandacht gegeven aan dit fenomeen.

Zoals aan alles zitten er voor- en nadelen aan dit soort dagen. Er is niets mis mee om bespreekbaar te maken dat iedereen weleens gedeprimeerd is, wat iets anders is dan depressief.  Door aandacht te geven aan dit soort thema’s maak je het bespreekbaar. Gedeelde smart is halve smart. Het is namelijk heel normaal om je niet altijd even blij en opgewekt te voelen, welke dag dat ook is. En in de wintermaanden hebben we daar wellicht wat vaker last van dan in de lente- en zomermaanden. In de winter zijn we nu eenmaal wat meer vermoeid en voelen we ons wat minder happy blijkt uit cijfers, de bekende winterblues. Ook speelt angst bij sommige mensen een wat grotere rol omdat er meer donkere dagen zijn.

Wat is nu het effect hiervan?

Voor zover ik weet is nooit onderzocht wat het effect is van het benoemen van de meest deprimerende dag van het jaar. Het zou mooi zijn om hier eens onderzoek naar te doen en dit te vergelijken met de International Day of Happiness op 20 maart 2015, die door de United Nations is uitgeroepen. De dag waarbij geluk een fundamenteel doel is. Voelen mensen zich werkelijk anders op een geluksdag of op een deprimerende dag?

Wat we wel weten is dat alle informatie en woorden een effect op ons hebben. Dit kan zowel in positieve zin zijn als in negatieve zin. Onderzoek wijst uit dat emotioneel geladen woorden, meer aandacht krijgen in ons brein dan neutrale woorden. Het woord deprimerend heeft een ander gevoelseffect op ons dan het woord vreugde.  Als we voortdurend bestookt worden met negatieve woorden, kunnen we er ook naar gaan handelen. Als je je al wat down voelt kan een blue monday wel degelijk effect hebben op je gevoelsleven. We hebben toch dagelijks te maken met bronnen van stress in de vorm van onrust, ‘veel moeten’, gedoe op werk, financiele problemen enzovoort.

Maar ons gelukssysteem is veerkrachtig en het effect van een blauwe maandag zal op de meeste mensen gewoon als normale maandag voorbij gaan. Maar mocht het nu toch invloed op je hebben, dan vind je hieronder een aantal tips. Die je overigens ook kunt gebruiken als je je heerlijk voelt.

1. Creeer een menselijk moment. Mensen zijn enorm veerkrachtig. We zijn goed in staat om ons aan te passen aan veranderingen. Sociale isolatie echter zijn we niet goed in en leidt zelfs tot een lagere levensverwachting. Menselijke interactie kun je niet vervangen door social media, whatsapp of mails. Een menselijk moment heeft 2 voorwaarden: 1) fysieke aanwezigheid 2) emotionele aandacht. Fysieke aanwezigheid alleen is niet genoeg. Want hoe vaak gebeurt het niet dat we fysiek in gesprek zijn met iemand, maar de persoon emotioneel niet aanwezig is of tegelijkertijd achter zijn computer of mobiel actief is. We voelen ons niet gehoord. Een menselijk moment is een gesprek zonder laptop, zonder mobiel en met aandacht voor de ander. Al is het maar voor 5 minuten, een zinvol menselijk gesprek. Dit soort menselijk momenten zijn belangrijk voor onze gezondheid, onze creativiteit en ons welzijn. Neem gewoon eens wat vaker het initiatief voor een menselijk moment en ervaar wat het met jou en de ander doet.
2. Start op blue monday met het creeren van 1 plezierige gewoonte. Jezelf een nieuwe gezonde gewoonte aanleren is altijd gewenst vooral als je er meer plezier door ervaart. Het aanleren van een nieuwe gewoonte vergt tijd en herhaling zodat het een automatisch onbewust patroon wordt.  Een gewoonte ontstaat wanneer je een aantal handelingen telkens op dezelfde manier uitvoert, bijvoorbeeld tanden poetsen. Dit aangeleerde gedrag is, door regelmatige herhaling, ingesleten in je dagelijkse patroon. We zijn nu eenmaal datgene wat we herhaaldelijk doen. De indicatie om een nieuwe gewoonte aan te leren is 21 – 66 dagen achtereenvolgend. Welke plezierige gewoonte zou jij jezelf willen aanleren? Een mooie gewoonte om in je leven te integreren is bijvoorbeeld dankbaarheid. Dankbaarheid is het tegengif voor negatieve gedachten en emoties omdat je niet dankbaar en negatief tegelijkertijd kunt zijn. Je kunt zelf gevoelens van dankbaarheid oproepen, door een herinnering in jezelf naar boven te halen of door na te gaan hoe gefortuneerd je omstandigheden zijn. Tel bijvoorbeeld je zegeningen, elke dag, 21  – 66 dagen lang. Schrijf 5 dingen op waar jij die dag dankbaar voor was. Studies tonen aan dat op dagen waarop dankbaarheid wordt getoond, er meer positieve emoties zijn en hoger gevoel van eigenwaarde.
3. Gezond ontbijt. Start op deze dag eens met een gezond ontbijt. Iets totaal anders dan je gewend bent. We brengen eigenlijk altijd wel variatie aan in onze ‘warme maaltijden’ maar ons ontbijt is veelal hetzelfde. Doorbreek eens een routine, stap uit je comfortzone en doe eens wat anders. Wel eens gedacht aan havervlokken? Zo adviseert dokter Maximillian Bircher-Benner, arts en voedingsdeskundige, de Bircher-muesli. Een maaltijd van geraspte appels, geweekte havervlokken, citroensap, melk en noten. Het recept? Week 1 of 2 eetlepels havervlokken één nacht in 4/8 eetlepels (liefst gefilterd) water. Meng 2 geraspte zure biologische appels met schil, 1 eetlepel biologische geperste citroen, 1 eetlepel rijstmelk en 1 eetlepel gehakte hazelnoten of pecanoten erdoor. Het weken is bedoeld om de haver beter verteerbaar te maken voor optimale levenskracht. Gewoon eens doen!
4. Neem rust. Elke dag zijn er wel gebeurtenissen, op werk, in de media of in ons privé leven die invloed hebben op onze mentale fitheid. Door regelmatig een moment van rust in te lassen, even uit onze dagelijkse gedachten te stappen, creeeren we meer ontspanning en harmonie. Meditatie is hier bijzonder geschikt voor. Wil je eens een meditatie beluisteren, klik hier.
5. Geef eens wat vaker een compliment. Laat vandaag eens wat meer je waardering blijken. Geef een compliment, dit zorgt voor een prettige sfeer, niet alleen voor de gever, maar ook voor de ontvanger. Onderzoek laat zien dat wanneer werknemers meer gewaardeerd worden, zij zich meer betrokken voelen en gemotiveerd. Weet je niet goed hoe je een compliment kunt geven, koop of geef het complimentenboek van mijn collega Frank van Marwijk aan jezelf of een ander cadeau. Bovendien staat de website boordevol handige tips.
6. Ga constructief met emoties om. Gevoelens en emoties horen bij ons. Alhoewel we eerder geneigd zijn om deze emoties te onderdrukken, negeren of te vermijden, kun je ze beter aandacht geven. Wanneer jij je verdrietig voelt, sta je zelf deze emotie toe. Ga met aandacht naar de emotie toe en durf de emotie gewaar te worden. Het geeft ruimte om daarna bijvoorbeeld meer blijdschap te ervaren.
7. Lach eens wat meer. Het klinkt zo simpel, maar lachen is gezond en werkt bevrijdend.  Zelfs alleen al het omhoogkrullen van je mondhoeken heeft effect op je systeem. Een lach is net als een zonnestraal die de dag opvrolijkt. Daarbij werkt lachen als een magneet en het bouwt mooie relaties op. Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat iedere lachbui een gunstig effect heeft op je gezondheid. Je bloeddruk daalt, endorfine wordt aangemaakt, je ervaart een beter evenwicht en je immuunsysteem is sterker.
8. Beweeg. Zittend werk, te weinig bewegen is een risicofactor voor onze gezondheid. Ga vandaag eens lekker een half uur buiten wandelen in plaats van aan je bureau te eten of in het restaurant en neem je collegae mee. Je kunt meteen een menselijk moment inlassen.  In plaats van je collega te mailen, loop je even langs. Misschien denk je dat je daar geen tijd voor hebt. Maar een persoonlijk contact verhelderd vaak meer dan een mailcontact. Twee vliegen in één klap. Als je aan het bellen bent, doe dat wandelend. En neem eens wat vaker de trap dan de lift. Mensen die meer bewegen hebben minder kans op een depressie. Je verbruikt meer energie en ervaart minder stress. Kies een manier die jij leuk vindt, er is er altijd wel één te vinden.